Zelf een icoon maken.

Het beste is natuurlijk te beginnen met iemand te zoeken waar je de cursus icoon schilderen kunt volgen. Als je dan eenmaal ‘gepakt’ bent door het icoonschildervirus 🙂, dan creëer je een rustig ‘eigen’ plekje.

Na de cursus weet je inmiddels wat je moet aanschaffen. Je penselen, je pigmenten, en je plank.

Je kunt je plank ook zelf preparen.

Recept voor de gesso:

• Los 25 gram konijnenlijm/houtlijm op in 1/2 liter water.

• Laat dit een nachtje weken en verwarm daarna au bain-marie, niet koken, anders is de lijmkracht eraf.

• Zeef de lijm door een pantykousje of theezeefje. Een beetje lijm achterhouden om de plank mee in te smeren en het doek mee te plakken. Met de rest maken wij gesso.

• Strooi in de opgeloste lijm langzaam geprecipiteerd krijt of champagne krijt totdat er boven de massa (het ingestrooide krijt dus) de lengte van een vingerkootje blijft staan.

• Laat dit ongeveer ½ uur staan. Dan langzaam met een houten lepel erin roeren.

• Giet eventueel deze massa door een fijnmazige zeef in een afsluitbare glazen pot met brede hals.

• De gesso is gereed voor gebruik. Zorg wel altijd dat de temperatuur van de gesso gelijkmatig is.

• De gesso is goed als het de dikte van yoghurt heeft. Dit is een kwestie van ervaring en leer je vanzelf.

Voorbereiden van de icoonplank.

Neem altijd een plank van zacht hout; Linden of Essenhout.

• De plank insmeren met lijmwater, mag iets verdund worden voor de eerste laag, voorkant, achterkant, zijkanten. Ongeveer 1 uur laten drogen. • Katoen, wit laken of linnen op maat knippen.

• Bovenkant en zijkant van de plank met lijm insmeren, het doek plakken, lijm erover heen smeren zodat alles goed doordrongen is met lijm en dan laten drogen. Weer ongeveer een uur.

• De gesso au bain-marie verwarmen, voor gebruik even doorroeren en vervolgens even laten staan zodat de luchtbellen naar het oppervlak kunnen stijgen. Ook ongeveer een uurtje.

• Breng nu de eerste dunne laag gesso aan, goed in de doek drukken. Kruislings aanbrengen met een platte kwast.

• Dus eerst horizontaal strijken en dan de volgende laag vertikaal aanbrengen. Tussen de lagen in ruim de tijd nemen om te drogen. Die tijd is ook afhankelijk van het weer. Eventueel de laatste lagen iets dunner aanbrengen, je gesso zal ook indikken dus moet je steeds de dikte blijven bepalen. Je mag ook met een spatel werken maar dit vereist oefening.

• Volgens èèn recept breng je de eerste 3 lagen op met tussenpozen van 2 uur. De volgende dunne lagen elke morgen en elke avond dun opbrengen, totaal zeker 10 lagen en een week laten drogen.

• Om kromtrekken te voorkomen dient een paneel aan voor en zijkant geprepareerd te worden. De lijmlaag aan de achterkant kan voldoende zijn, maar beter is het om de achterkant te beitsen.

N.B. Sommige recepten schrijven bij gebruik van Champagne krijt, 1/10 deel titaanwit (pigment) voor. Kortom, elk recept is anders.

Je kan ook een kant en klare plank kopen natuurlijk daar zijn verschillende adressen voor.

En dan het schilderen zelf

Het schilderen (tekenen) van een icoon.

Als je plank is geprepareerd en goed gedroogd dan ga je het met schuurpapier lichtjes schuren om de grove onregelmatigheden weg te krijgen. Daarna nog eens met een heel fijn schuurpapier er over. Voel met je handen of het mooi glad is. Bedenk dat alle oneffenheden later door je schildering heen te zien zijn.

Je hebt inmiddels een voorbeeld gevonden van de beeltenis die je wil schilderen. Dan neem je overtrek papier en bevestigt die over je voorbeeld. Plak het aan de randen vast met stukjes afplaktape. Dat is later ook weer makkelijk te verwijderen. Dan ga je met een potlood alle lijntjes overtrekken zodat je de gehele tekening op je papier hebt staan.

Nu zijn er twee manieren om de tekening over te brengen op je plank:

A. Je draait het papier om en gaat met een zacht potlood de gehele tekening nog eens overtrekken op de achterkant van je overtrek blaadje en ben er zeker van dat je alle lijnen overtrekt! Dan draai je het overtrekpapier om en bevestigt het op je plank met afplaktape. Nu ga je met een balpen de lijnen nog eens overtrekken en de balpen zal de lijnen van je zachte potlood overbrengen op de plank. Controleer of je alle lijnen hebt gepakt!

B. Als je de tekening na de eerste keer overtrekken los maakt van je voorbeeld dan wrijf je de achterkant in met pigment; rode oker. Dan leg je de tekening voorzichtig op je plank en zet het vast met afplaktape. Dan ga je met een balpen de tekening overbrengen op je plank.

Controleer of je alle lijnen hebt gehad!

Als je de tekening op de plank hebt staan ga je met een klein penseel met water de lijnen op de plank bevestigen zodat je het pigment poeder niet per ongeluk kunt wegwrijven.

Je kijkt voor jezelf welke methode je het prettigst werken vind.

Als je de tekening op de plank hebt staan ga je met een klein penseel met water de lijnen op de plank bevestigen zodat je het pigment poeder niet per ongeluk kunt wegwrijven. Je kijkt voor jezelf welke methode je het prettigst werken vind. Nu staat je tekening op de plank, je hebt nog eens goed gecontroleerd of alle lijntjes er wel op staan, en dan kan het schilderen beginnen.

Het aanmaken van de emulsie.

Je kan niet met de pigmenten alleen schilderen. Je hebt een bindmiddel nodig om verf te maken.

Hiervoor heb je nodig:

Een eidooier

Evenveel water als eigeel

3 tot 7 druppels azijn/wijnazijn, afhankelijk van de grote van de dooier.

Even schudden om het goed te mengen.

Het begin van het schilderen

Je begint met het gebed voor de icoonschilders te bidden en je steekt een kaarsje aan. Rustige muziek op de achtergrond is aan te bevelen.

Op je paletje/ glasplaatje, leg je een beetje pigment (puntje van je paletmesje)  van de kleur die je wil gebruiken en een paar druppels van je ei-emulsie, ongeveer dezelfde hoeveelheid als het pigment, en dat meng je goed.

Alle eventuele korreltjes in de pigment moeten weggewreven worden met je paletmesje.

Je gaat dan eerst alle grote vlakken op vullen met je verf. Je kan in plasjes werken, ( Russisch) of wat droger ( Grieks) wat jij mooi of prettiger vind.

Je schilderd hele dunne laagjes over elkaar tot de kleur mooi dekt. Dit kunnen 3 tot 7 laagjes zijn.

Je werkt van donker naar licht.

B.v. de rode mantel van Maria met dodekoppaars en later de plooien oplichten met venetiaans rood.

Je werkt van donker naar licht omdat zo ook onze spirituele groei gaat.

Wanneer je al de grote vlakken hebt ingeschilderd, ga je de plooien doen, ook het gezicht en de handen en eventuele bergen.

Hoe kan dat, zul je je afvragen als je net al die details hebt weggeschilderd.

Daar is een mooie oplossing voor gevonden!

Je neemt een stuk doorschijnend inpakpapier ter grote van je plank. (Je vind het wel eens om bloemen heen als ze voor cadeau worden verpakt. Dit kan je ook op de rol kopen.)

Ben er zeker van dat je verf droog is!!

Dan leg je het stuk doorschijnend papier op je plank, zet het vast met afplaktape en dan leg je er je werktekening op en zet die ook goed vast!!

Dan ga je met een balpen de plooien en gezichtslijnen e.d. overbrengen in je geschilderde icoon. Je drukt deze erin, ben voorzichtig dat je niet tè hard drukt! Wel zo dat je de indrukken ziet van de lijnen die je net hebt over geschilderd. Dit is je houvast om de plooien, gezichten, handjes, bergen e.d. te schilderen.

Je zal nu wel begrepen hebben dat je niet zo maar even een icoon schilderd. Het vraagt veel tijd, geduld en aandacht, veel wachten tot de verf droog is om verder te kunnen. Als je icoon klaar is, (en jij bent degene die dat beslist!), dan moet de icoon nog zo`n 6 tot 9 maanden drogen voor je het kan afwerken met de afwerklaag/ vernis. Dit is afhankelijk van de grote en de dikte van de plank.

Er zijn spuitbussen van het merk LUCAS die een mooie vernislaag aanbrengt. Ikzelf werk liever met schellak. Dit breng je aan met een kwast na het te hebben verdunt met alcohol.